Związek Podhalan Oddział w Chochołowie
Pierwszą wzmianką o Związku Górali w Chochołowie była data 1912r. Wtedy to zawiązał się Komitet Budowy Pomnika w Chochołowie. Przewodniczącym Komitetu Budowy wybrano ks. Stanisława Kotarbę. Jego zastępcą został wójt wsi Józef Kojs,
a sekretarzem Andrzej Wetula. Dzięki działalności Chochołowian w 1913r. w rocznicę Powstania Chochołowskiego w naszej miejscowości odbył się Nadzwyczajny Zjazd Podhalan. W tym samym roku odbyła się manifestacja patriotyczna ludności Podhala z udziałem rodaków z innych stron kraju. W 1926 roku w Chochołowie miało miejsce bardzo ważne wydarzenie – Zjazd Związku Podhalan, w którym wzięli udział m. in. Antoni Zachemski i Feliks Gwiżdż. Na początku lat trzydziestych reaktywuje się Komitet Budowy Pomnika, którego gorliwym inicjatorem był Ferdynand Błazończyk. W 1936 roku z okazji 90 – tej rocznicy Powstania Chochołowskiego odbywa się Walny Zjazd Podhalan. Okres II wojny światowej uniemożliwił działania górali i na chwilę zaprzestano działalności Związku Podhalan. Pomimo to, Chochołowianie brali czynny udział w walce z okupantem. Po wojnie w latach sześćdziesiątych Związek Podhalan na nowo rozpoczyna swą działalność. Głównymi działaczami w tym okresie są Jan Pluciński – dyr Szkoły Podstawowej i dr Krzysztof Hoffman. Rok 1967 przynosi ważne wydarzenie dla Związku Podhalan i mieszkańców wsi, wtedy to następuje odsłonięcie Pomnika Powstańców Chochołowskich. Odtąd Pomnik Powstańców Chochołowskich stał się centralnym punktem wydarzeń patriotycznych
i kulturalnych. Z tego okresu działania Związku Podhalan zachowało się niewiele dokumentacji. Po wznowieniu działalności pierwszym udokumentowanym prezesem Związku Podhalan w Chochołowie został Władysław Gromada. W tym czasie miało miejsce bardzo ważne wydarzenie – wmurowanie urny z prochami z ziemią z pól bitewnych upamiętniających męczeńską śmierć narodu polskiego w czasie II wojny światowej przy Pomniku Powstańców Chochołowskich.
Związek posiada swój sztandar, który został poświęcony 4 lutego 1996r. Kapelanem Oddziału jest ks. kanonik Władysław Kos.
Obecnie działania Związku Podhalan skupiają się na kultywowaniu tradycji podhalańskiej oraz przekazywaniu jej przyszłym pokoleniom. Przy Związku Podhalan od 1972 roku działa zespół regionalny, który założył nieżyjący Prezes Władysław Gromada. Zespół nosi nazwę ,,Siumni”. Przez cały rok w siedzibie Oddziału odbywają się próby nauki śpiewu i tańca góralskiego. Instruktorami zespołu są: Tresa Wójciak-Pilch i Adam Solarczyk. Dzieci i młodzież uczą się także trudnej sztuki gry na instrumentach ludowych – skrzypcach
i kontrabasie. Zajęcia z nauki gry prowadzi Dawid Grelok-Motor. Związek organizuje i współorganizuje różne uroczystości cykliczne m.in. rocznice wybuchu Powstania Chochołowskiego, jednego z największych zrywów niepodległościowych, Orszak Trzech Króli, Opłatek i Dożynki Parafialne.
Prezesi Oddziału Związku Podhalan w Chochołowie:
- 1972 – 1978 Władysław Gromada
- 1978 – 1982 Andrzej Rusek
- 1982 – 1999 Józef Topór
- 1999 – 2005 Stanisława Pilch
- 2005 – 2008 Aniela Michniak
- 1.06.2008r. – 5.07.2014r. Józefa Stalmach
- 5.07.2014r. – 4.07.2017r. Stanisława Błachowicz
- 4.07.2017r. – nadal Kazimiera Leja